Yıl böylelikle koşa haneli büyüme kapısı aralandı

İstanbul

Ekonomistler, endüstri ve işlev sektörlerinin katkısıyla Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte salname yüzdelik 7,4 büyümesinin sene sonuna bağlı büyüme görünümünü desteklediğini belirtirken, beklentiler 2021 böylecene yüzdelik 10'un üstünde koşa haneli büyüme rakamına erişilebileceğini ortaya koyuyor.

Türkiye İstatistik Kurumunca (TÜİK) açıklayan Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte güzeşte senenin ayrımsız zamanına oranla yüzdelik 7,4 büyüme kaydetti. GSYH artım payı geçmiş çeyrek düşüncesince yüzdelik 7,2'den yüzdelik 7,4'e, ikinci çeyrek düşüncesince yüzdelik 21,7'den yüzdelik 22'ye düzeltilmiş edildi.

AA Finans Beklenti Anketi'ne dahil bulunan ekonomistler, büyümenin üçüncü çeyrekte yüzdelik 8,1 düzeyinde gerçekleşeceğini öngörüyordu. Türkiye ekonomisinde büyüme, güzeşte senenin üçüncü çeyreğinde yüzdelik 6,3 düzeyinde gerçekleşmişti.

Beklentilerin altında açıklayan büyümeye hizmetler ve endüstri piyasası ehemmiyetli yardım sağlamaya bitmeme ederken, bahis konusu sektörlerdeki büyüme hızı üçüncü çeyrekte salname bazda sırası ile yüzdelik 20,7 ve 10,0 düzeyinde gerçekleşti. Toplam eklenmiş kıymeti ekincilik yüzdelik 5,9, yapım yüzdelik 6,7 ve mangır yüzdelik 19,9 azaltırken, taşınmazlar faaliyetleri yüzdelik 4,7 artım anlamında etkiledi.

Büyümeyi stoklar 5,4 nokta dun çekti, kemiksiz aut istem ise 6,8 puanlık mafevk cepheli etkiledi.

Gayrisafi çakılı kapital oluşumu ayrıntılarına bakıldığında, üçüncü çeyrekte yatırımların makine-teçhizat ayağında yükselmeye bitmeme etmiş bulunduğu görüldü. Bu devirde yapım yatırımları yüzdelik 9,6 daralırken, hususi yatırımların işareti bulunan makine-teçhizat yatırımları yüzdelik 17,5 ile açıkça artarak mafevk üstüne üstlük yükselişini 8'inci çeyreğe taşıdı.

"Milli sağlık büyümesi senenin sonuç çeyreğinde enerjisini koruyor"

Verilere bağlı değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, 3. çeyrek gerçekleşmesi ile ulusal gelirde ocak-eylül devrinde güzeşte senenin ayrımsız sürecine mucibince yüzdelik 11,7'lik artım kaydedildiğini söyledi.

Milli gelirin akan fiyatlarla 3. çeyrekte güzeşte senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 35,5 arttığını, dolar bazında yükselişin ise yüzdelik 14,7 düzeyinde gerçekleştiğini aktaran Bürümcekçi, sonuç dört çeyrekte ulusal sağlık toplamının 795 bilyon dolar bulunduğunu tabir etti.

Bürümcekçi, büyüme trendinin gücüne bağlı göstergelerin 3. çeyrekte eski çeyreğe mucibince çelimli artışa ayraç ettiğini vurgulayarak, "Harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH verilerine göre, üçüncü çeyrekte hususi istihlak harcamaları, amme tüketimi ve kemiksiz aut istem büyümeyi mafevk çekerken, yatırımlar ve yığılım azalışı aksi etkiledi. Önümüzdeki fasıl görünümünü ele aldığımızda; geçmiş sinyaller ulusal sağlık büyümesinin senenin sonuç çeyreğinde enerjisini koruduğuna ayraç etmekte." dedi.

Para politikasındaki relaks ve aut ilginin büyümeyi mafevk cepheli etkilediğini, itimat hacmindeki sınırlanmış artış, efdal şişkinlik ve mali koşulların ise baskıladığını özetleyen Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Gerek endüstri üretimi endeksinde gerekse ulusal sağlık serisinde gelinen zamanı efdal seviyeler, senenin sonuç çeyreğinde birlikte ivme kaybı olsa fark mekanik adına karşılaştırmanın yapılacağı 2020 yılı ayrımsız dönemlerine mucibince büyümenin gene enerjisini koruyacağını gösteriyordu. Son çeyrekte, çeyrekten çeyreğe değişimin ufki bulunduğu birlikte senaryoda fark 2021 yılı ulusal sağlık büyümesi yüzdelik 10,9 adına gerçekleşmekte. Buna ek olarak, sonuç devirde mal politikasının çabuk birlikte relaks sürecine girmesi ve aut ilginin aktif global hesaplı etkinlik zımnında çelimli seyretmeye bitmeme etmesi büyüme eğilimine dayanak vermektedir. Buna karşılık, bankacılık itimat kütlesi trend artışının sınırlanmış kalması ve paha artışlarının yüksekliği sonuç çeyrekte iç istem üstünde dun yönde etkide bulunabilir. Bu doğrultuda sene sonuna denli küsurat endamsız devirde bu senenin büyüme görünümünün açıkça değişmeyeceğini ve yüzdelik 10'un üstünde birlikte büyüme oranına ulaşılacağını düşünüyoruz. Ancak doğacak sene düşüncesince belirsizlikler ağırbaşlı seviyede artmaktadır. Son haftalarda itimat faizlerinde ricat sonrası itimat kütlesi trend büyümesinin tarafını mafevk çevirmesi 2022 büyümesi açısından müzahir görünürken, sonuç günlerde mali koşulların gene sıkılaşmaya başlaması dun cepheli birlikte riziko adına strateji edilmektedir."

"Sanayiyle irtibatlı müstesna satım ve hizmetler büyümenin anne dinamiği"

Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da 3. çeyrek büyümesinin ortalık beklentisinin az buçuk altında kalsa da sene sonuna bağlı tahminlerini muhavvil birlikte safiha ortaya koymadığını söyledi.

Sektörel adına bakılınca işlev ve endüstri kalemlerinin büyümeye ehemmiyetli yardım sağladığına ayraç fail Aslanoğlu, "Hizmetlerin henüz çelimli birlikte biçimde devreye girdiğini, endüstri üretiminin de ehemmiyetli dayanak verdiğini görüyoruz. Sanayiyle irtibatlı müstesna satım ve hizmetler sektörü, büyümenin anne dinamiği oldu." niteleyerek konuştu.

Aslanoğlu, yatırımların derinlemesine birlikte müddet sonraları düştüğüne dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Yatırımlarda güzeşte senenin 3. çeyreğinde yüzdelik 22'lik aşırı çelimli birlikte artım vardı. Buna oranla birlikte azalış mevcut ancak ivme kaybı da ortaya çıkmak gözüküyor. Bu; önümüzdeki devirde müstesna satım kapasitesini bırakmak açısından izlenmesi müstelzim birlikte veri. O kapasitenin çoğalması gerekiyor. Hane halkının tüketimi, ötelenen ilginin devreye girmesiyle arttı. Öte taraftan istihlak düşüncesince hizmetlere müteveccih ilginin artmasının da ehemmiyetli birlikte yardımı oldu. Yeme içmece ve gezim kabilinden sektörler devreye girdi. İmalat sanayisi ürünlerine istem genel anlamda mahsus birlikte gücü koruyor. Evlerde hayata devam etmenin ve devir geçirmenin getirmiş bulunduğu birlikte istem değişim işlemi var. İçerde de bu ilginin sürdüğünü görüyoruz. Konut sektöründe sonuç birlikte yıldaki canlanmayla beraber, kiralık talebinin artması, konutla ilişik masraflar ve okulların açılması bu talebi etkiledi. Sonuç adına baktığımızda büyüme hızında temel etkilerinin ortadan kalmaya başlaması ile çeyreklik bazda birlikte yavaşlama görüyoruz. Yıl genelinde ise yüzdelik 9,5'in üzerinde, koşa haneli birlikte büyüme beklenebilir."

İş gücü ödemelerinin payının birlikte hacim düştüğüne de yer veren Aslanoğlu, "Büyümenin bulunduğu zamanlarda bunun da artmasını bekleriz. Asgari ecir tartışmalarında, sanıyorum bu da dikkate alınarak birlikte tashih gereksinimi doğacaktır." dedi.