Endüstriyel Toksikoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Engin Tutkun, akıbet günlerde Ankara ve İstanbul'da sis olarak görülen iklim olayların esasen smog sanarak deyim edilen olgular bulunduğunu anlatım etti. Tutkun, smog vakasının geçmişteki ilmî çalışmalara da madde bulunduğunu belirterek "Son günlerde ilkin Ankara ve İstanbul iktisap etmek kıl payı derin sis varlığına müteallik haberlerin basınımıza yansıdığını görmekteyiz. Bunun esasen sis olmayıp 'smog' olarak isimlendirilen, maşer sağlığı açısından riziko gerçekleştiren ortak vakıa bulunduğunu hatırlamamız gerekiyor. Bu, meteorolojik ortak proses olmakla baş başa iklim kirliliği ile birleştiğinde baş döndürücü sayıda esenlik rahatsızlığına yol açmış bulunduğu eskiden meydana getirilen ilmî çalışmalarla ortaya konmuş durumda" dedi.
Bu mevzuda en baş döndürücü tanıdık örneklerin; 5 Aralık 1930'da Belçika Meuse Valley'de, 27-30 Ekim 1948'de Amerika Donora kentinde, 5-9 Aralık 1952'de İngiltere Londra'da görüldüğünü hatırlatan Tutkun, "Kavramsal olarak 'smog'; susama inversiyonu (meteorolojik antisiklonik inversiyon) ile oluşan ortak fenomen fakat toksik endüstri emisyonlarının varlığında, etkilediği alanlarda, ilkin teneffüs metodları iktisap etmek kıl payı sağlığı aksi etkilemekte. Sıcaklık inversiyonu üstte iklim tabakalarının yere yaklaşan iklim tabakalarından elan ısıdam olması özelliğine denir. Sıcaklık yükseldikçe azalması gerekirken artıyordur. Böyle ortak vaziyette iklim hacmi fevk akilane değil aşağılık akilane cereyan bedel ve taşımış bulunduğu hepsi kirleticiler insanların soluma mesafesinde arazi almaya başlar. İleri yaştakiler ilkin iktisap etmek kıl payı vakayiname obstrüktif akciğer rahatsızlığı (KOAH), iveğen ve vakayiname bronşial astım, teneffüs yolu komplikasyonları ile seyreden vakayiname rahatsızlığı olanlarda rahatsızlığı şiddetlendirebildiği kabilinden erken ölümlere de yol açabiliyor. Bu havanın solunmasıyla baş başa sülfür dioksit, sülfirik hamız dumanı, karbondioksit, karbonmonoksit, florid gazları ilkin iktisap etmek kıl payı nice toksik kimyasala sunulan kalma riski bulunan bulunuyor" ifadelerini kullandı.
'FARKINDALIĞIN ARTTIRILMASI HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEM ARZ ETMEKTE'
Tutkun, smog problemininin pandemi ile yakından birlikteliği oldugunu aktararak "Bu sorunun, yaşadığımız pandemi ile de yakından birlikteliği bulunduğunu vurgulamak gerekiyor. 1952'de Londra'da yaşandığında bire ortak çağda ortak influenza epidemisi bulunduğu ve smog varlığının, bu epidemiden muhtemel ölüm ve illet hızlarını baş döndürücü manalı ortak halde artırdığı ilmî çalışmalarda gösterilmiş durumda. 1952'de Londra'da bulunan smogda 12 bin ferdin öldüğü ilmî araştırı kararı olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla Covid-19 pandemisinin oluşturduğu illet yüküne ortak de bu durumun ekleme olmasının; mümkündür ölüm ve illet hızını baş döndürücü ağırbaşlı ortak biçimde artıracağı; sayrılarevi müracaat sayılarında ve Acil Servis-Yoğun Bakım yatış oranlarındaki yükselişin esenlik sisteminde zorlanmalar oluşturacağından hareketle çalışan önlemler katılması baş döndürücü ehemmiyetli bir duruma gelmektedir" halinde konuştu.
'SOLUNUM KORUYUCU MASKELER KULLANMALARI ÖNERİLEBİLİR'
Prof. Dr. Tutkun; açıklamasının devamında ise şunları dile getirdi: "Sağlık Bakanlığı, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın, ayrıca İçişleri ve Çalışma Bakanlıklarının, ivedilikle bu durumun yaşandığı yerlere hususi önlemler alması ve camianın bu mevzuda terbiye ve farkındalığının artırılması ahali sağlığı açısından ehemmiyet ve evleviyet bildirme etmektedir. Duyarlı popülasyonların ve vakayiname rahatsızlığı olanlar ilkin iktisap etmek kıl payı kırılan grupların sokağa çıkmaması, dimdik insanların belirgin havada spor yapmamaları, sokağa kabarmak mecburiyetinde artan her insanın bu süreçte sokakta geçirecekleri müddet hesabına tetik olması, teneffüs koruyan maskeler kullanmaları önerilebilir. İlgili illerde domestik yönetimlerin radyatör ve sobaların yanma derecesi ile ilişik kararlar almaları ve duyurmaları bu sürecin elan emeksiz atlatılabilmesine asistan olacaktır. Vatandaşların radyatör ve sobalarını sonsuz zorla düşüt sıcaklıklarda yakmaları, vasıtaların susturucu kirliliğinin tesirinin önlenebilmesi düşüncesince muhtemel olduğunca dolgun transfer kullanılması salık edilebilir."