Kabil
Taliban'ın yönetime gelmesi, ABD öncülüğündeki NATO birliklerinin ülkeden ayrılmasıyla doğranan arsıulusal yardımlar, ülkedeki kesat ve sefaletin boyutlarını derinleştirdi.
Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına göre, ülkenin ½ si besin temininde külfet yaşarken halkın yüzdelik 97'sinin serseri yerine tanımlandığı ülkede, ortak sokum atlatmak alabilmek düşüncesince kızlarını feda almak mecburiyetinde mütebaki ailelerin sayısı artıyor.
Herat valilik merkezine kestirmece 20 kilometre mesafedeki Şehr-i Sebz bölgesinde, sonuç 3-4 senedir ağırlaşan susuzluk ve Taliban ile esbak hükümet arasındaki çatışmalar zımnında Badgis, Farah, Gor derece yer vilayetlerden muhaceret geçirmek mecburiyetinde mütebaki binlerce ad yaşıyor.
Burada dirim savaşı veren ve mutfağında biraz kilo undan ayrıksı kayıt tek şeyleri sıfır Mir Hamza Musazey ve ailesi, günlerdir hemen mobilyasız un yiyerek geçinme tutunma savaşı veriyor.
Evde biraz denk haricinde ortak nesne yok
Mir Hamza Musazey, 2 eşi, 5'i kız 6 çocuğuyla kilden yaptığı; tuvaleti, banyosu, mutfağı, elektriği, suyu ve sobası sıfır 2 delik göz evde yaşıyor.
Çocuklar lüp civarlarında UNICEF'in kurduğu cilt okullarda, kıraat değirmi öğreniyor.
Pencereleri naylonla kapatılmış, çatısı yağmurda su damlatan evde 9 ad canlı aile, akşam olunca donmamak düşüncesince dolgun yorganlar altında düzelmek mecburiyetinde kalıyor.
Daha ilk tarlalarda iştirakçi yerine çalıştığını kail Mir Hamza Musazey, marazlı bulunduğunu ve bundan dolayı çalışamadığını tabir ederken anneler elleriyle yün iyice ayıklayıp ip yapıyorlar. Yünden elde edilmiş ipin 1 kilogramı 50 afganiye (yaklaşık 0,5 dolar) denktaş geliyor. 1 kilo ipi kesbetmek ise 2-3 günlerini alıyor.
Fakirlik zımnında 2 kızını sattı
İlk eşinden 5 kızı mevcut Musazey, eş bebek sahibi peyda geçirmek düşüncesince ikinci el evlendiğini ve bu eşinden de 1 kız 1 eş 2 bebek sahibi bulunduğunu söyledi.
Geçen sene 1500 dolara 5 yaşındaki kızını Kandaharlı ortak insana sattığını aktaran Musazey, bu bireyin kızını oğlu ile evermek düşüncesince satın aldığını, Pakistan'a götürdüğünü ve şu an orada yaşadıklarını söyledi.
Yaşadıkları alanda kendileri derece yüzlerce insanoğlunun fakirlik zımnında kızlarını feda almak istediğini özetleyen Musazey, kızlarını bile arayamadıklarını kaydetti.
Eşinin, rastgele güneş yaş döktüğünü ve Pakistan'a gidip kızını kullanmak istediğini aktaran Musazey, "Yılda ortak el öyle kızımla konuşabilirim. Telefona dünyalık yükleyecek ve kızımı arayacak maddesel imkanım yok. Çocuğumla bahsetmek isterim fakat buna imkanım yok." ifadelerini kullandı.
3 ay ilk 3 yaşındaki ortak kızını hâlâ 50 bin afganiye (500 dolar) gene Kandaharlı ortak aileye sattığını ve kızın 6 yaşına geldiği devir evden götürüleceğini kail Musazey, "Şu an ortak zerre un borç paramız bile yok. 2 kızımı sattım. 4 kızım hâlâ mevcut onları da satmaya mecburum. Satacak kimesne de bulamıyorum. Açız, işimiz yok, tek ortak şeyimiz yok." dedi.
Günlerdir mobilyasız unla besleniyorlar
Aile en sonuç ne devir akla yatkın ak ortak aşındırmak yediğini hatırlamıyor. Annelerin yün ve ip işlerinden haftada kazandıkları 100-200 afgani (yaklaşık 1-2 dolar) ile az oranda un, kumpir ve çay alınabiliyor.
Anne Alembibi Musazey, sonuç günlerde bitirdikleri işleri satamadıklarını belirterek günlerdir hemen mobilyasız un yediklerini söyledi.
Anne ve ağababa Musazey, "Bugün ne yediniz?" sorusuna, "Hiçbir şey" cevabını verirken ağababa Musazey, 1 kilo unun 2-3 güneş menfaatlerini doyurduğunu söyledi.
Anne Musazey, zarfında bulundukları hali şu ifadelerle anlattı:
"Bir kızımı Pakistan'a sattım. Kontör parası bulamadığım düşüncesince kızımla da konuşamıyorum. Kızımın yaşayıp yaşamadığını bile bilmiyorum. Gün boyu ortak takke örüyorum fakat onu da satamıyorum. Yiyecek meşrubat tek şeyimiz yok. Elimden ne gelirse yapacağım bu durumda. Kızlarımı mecburen sattığım düşüncesince rastgele daim ağlıyorum. Ne yapayım açlıktan ölmektense bu yolu seçtim."
Kız evlatları ıvır zıvır yaşta satılıyor
Açlık ve sefaletin pençesinde ölüm kalım savaşı veren Afgan ailelerde, eş dallar genel anlamda kentte pabuç boyacılığı, çöplerden plastik ve kağıt derç derece işlerde fiilen evlerine az da olsa dünyalık getirebiliyor. Ancak birtakım aileler, kız evlatları eve maddesel yardım sağlayamadığı düşüncesince "elden çıkarmak" istiyor. Bu nedenle, ıvır zıvır kızların evlendirilme neredeyse satılması diyar genelinde sık sık tanıdık ortak durum.
Satın düzlük şahıslar kızların 11-12 yaşına gelinceye derece ailesiyle kalmasına müsaade verebiliyor. Kızlar, bu hoşnutluk eriştiklerinde de düzlük şahıslar ile yahut onların evlatları ile evlendirilmek mecburiyetinde bırakılıyor.
Afganistan ekonomisi zamanı yıkılış yaşıyor
Taliban’ın 15 Ağustos 2021'de yönetimine gelmesinin peşi sıra bu ülkeye müteveccih yardımlar kesildi.
Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Amerika Merkez Bankası Afganistan’ın arsıulusal fonlara erişimini kesmişti.
Özellikle güzeşte yazları mütebaki çatışmalar ve dingildeklik zımnında ağır eyyam nâkil Afganistan’da, bahis konusu yardımların kesilmesi ile diyar ekonomisi içerisinden çıkılamaz ortak çözüm aldı.
Afganistan’da işsizlik, fakirlik ve kesat alarm donör seviyelere ulaştı.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Afganistan'da iveğen besin güvensizliği ile erinç karşıya mütebaki ad sayısının minimum 18,8 milyon bulunduğunu ve bu sayının şita aylarında 22,8 milyona yükselmesinin beklendiğini duyurmuştu.
