İstanbul
Ekonomistler, uran ve görev sektörlerinin katkısıyla Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte salname yüzdelik 7,4 büyümesinin sene sonuna bağlı büyüme görünümünü desteklediğini belirtirken, beklentiler 2021 böylelikle yüzdelik 10'un üstünde koşa haneli büyüme rakamına erişilebileceğini ortaya koyuyor.
Türkiye ekonomisi senenin üçüncü çeyreğinde yüzdelik 7,4 büyüdüTürkiye üçüncü çeyrekte G20’nin en faziletli miktarda büyüyen birinci, OECD'nin ikinci ülkesiTicaret Bakanı Muş: Türkiye ihracatla büyümeye bitmeme ediyorTürkiye İstatistik Kurumunca (TÜİK) açıklayan Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte sabık senenin bire ortak zamanına kıyasla yüzdelik 7,4 büyüme kaydetti. GSYH artım payı evveli çeyrek düşüncesince yüzdelik 7,2'den yüzdelik 7,4'e, ikinci çeyrek düşüncesince yüzdelik 21,7'den yüzdelik 22'ye düzeltilmiş edildi.
AA Finans Beklenti Anketi'ne eklenen ekonomistler, büyümenin üçüncü çeyrekte yüzdelik 8,1 düzeyinde gerçekleşeceğini öngörüyordu. Türkiye ekonomisinde büyüme, sabık senenin üçüncü çeyreğinde yüzdelik 6,3 düzeyinde gerçekleşmişti.
Beklentilerin altında açıklayan büyümeye hizmetler ve uran sahası ehemmiyetli ulama sağlamaya bitmeme ederken, bahis konusu sektörlerdeki büyüme hızı üçüncü çeyrekte salname bazda sırası ile yüzdelik 20,7 ve 10,0 düzeyinde gerçekleşti. Toplam eklenmiş kıymeti ekincilik yüzdelik 5,9, yapım yüzdelik 6,7 ve mal yüzdelik 19,9 azaltırken, emlak faaliyetleri yüzdelik 4,7 artım anlamında etkiledi.
Büyümeyi stoklar 5,4 benek aşağılık çekti, açık aut istem ise 6,8 puanlık fevk cepheli etkiledi.
Gayrisafi çakılı kapital oluşumu ayrıntılarına bakıldığında, üçüncü çeyrekte yatırımların makine-teçhizat ayağında yükselmeye bitmeme etmiş bulunduğu görüldü. Bu çağda yapım yatırımları yüzdelik 9,6 daralırken, hususi yatırımların işareti bulunan makine-teçhizat yatırımları yüzdelik 17,5 ile bariz artarak fevk fazladan yükselişini 8'inci çeyreğe taşıdı.
"Milli sağlık büyümesi senenin sonuç çeyreğinde enerjisini koruyor"
Verilere bağlı değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, 3. çeyrek gerçekleşmesi ile ulusal gelirde ocak-eylül zamanında sabık senenin bire ortak sürecine uyarınca yüzdelik 11,7'lik artım kaydedildiğini söyledi.
Milli gelirin akan fiyatlarla 3. çeyrekte sabık senenin bire ortak zamanına uyarınca yüzdelik 35,5 arttığını, dolar bazında yükselişin ise yüzdelik 14,7 düzeyinde gerçekleştiğini aktaran Bürümcekçi, sonuç dört çeyrekte ulusal sağlık toplamının 795 bilyon dolar bulunduğunu tabir etti.
Bürümcekçi, büyüme trendinin gücüne bağlı göstergelerin 3. çeyrekte geçmiş çeyreğe uyarınca çelimli artışa ayraç ettiğini vurgulayarak, "Harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH verilerine göre, üçüncü çeyrekte hususi istihlak harcamaları, amme tüketimi ve açık aut istem büyümeyi fevk çekerken, yatırımlar ve istif azalışı menfi etkiledi. Önümüzdeki devre görünümünü ele aldığımızda; evveli sinyaller ulusal sağlık büyümesinin senenin sonuç çeyreğinde enerjisini koruduğuna ayraç etmekte." dedi.
Para politikasındaki relaks ve aut ilginin büyümeyi fevk cepheli etkilediğini, cesaret hacmindeki sınırlanmış artış, faziletli pahalılık ve mali koşulların ise baskıladığını özetleyen Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Gerek uran üretimi endeksinde gerekse ulusal sağlık serisinde gelinen zamanı faziletli seviyeler, senenin sonuç çeyreğinde ortak ivme kaybı olsa fark mekanik namına karşılaştırmanın yapılacağı 2020 yılı bire ortak dönemlerine uyarınca büyümenin gene enerjisini koruyacağını gösteriyordu. Son çeyrekte, çeyrekten çeyreğe değişimin ufki bulunduğu ortak senaryoda fark 2021 yılı ulusal sağlık büyümesi yüzdelik 10,9 namına gerçekleşmekte. Buna ek olarak, sonuç çağda servet politikasının aceleci ortak relaks sürecine girmesi ve aut ilginin aktif global kazançlı etkinlik zımnında çelimli seyretmeye bitmeme etmesi büyüme eğilimine dayanaklık etmek vermektedir. Buna karşılık, bankacılık cesaret kütlesi trend artışının sınırlanmış kalması ve paha artışlarının yüksekliği sonuç çeyrekte iç istem üstünde aşağılık yönde etkide bulunabilir. Bu doğrultuda sene sonuna derece küsurat çelimsiz çağda bu senenin büyüme görünümünün bariz değişmeyeceğini ve yüzdelik 10'un üstünde ortak büyüme oranına ulaşılacağını düşünüyoruz. Ancak doğacak sene düşüncesince belirsizlikler ağır seviyede artmaktadır. Son haftalarda cesaret faizlerinde ricat sonrası cesaret kütlesi trend büyümesinin tarafını fevk çevirmesi 2022 büyümesi açısından müzahir görünürken, sonuç günlerde mali koşulların esasen sıkılaşmaya başlaması aşağılık cepheli ortak riziko namına izleme edilmektedir."
"Sanayiyle irtibatlı müstesna satım ve hizmetler büyümenin anne dinamiği"
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da 3. çeyrek büyümesinin meydan beklentisinin az buçuk altında kalsa da sene sonuna bağlı tahminlerini muhavvil ortak levha ortaya koymadığını söyledi.
Sektörel namına bakılınca görev ve uran kalemlerinin büyümeye ehemmiyetli ulama sağladığına ayraç fail Aslanoğlu, "Hizmetlerin hâlâ çelimli ortak halde devreye girdiğini, uran üretiminin de ehemmiyetli dayanaklık etmek verdiğini görüyoruz. Sanayiyle irtibatlı müstesna satım ve hizmetler sektörü, büyümenin anne dinamiği oldu." diyerek konuştu.
Aslanoğlu, yatırımların derinliğine ortak müddet sonraları düştüğüne dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yatırımlarda sabık senenin 3. çeyreğinde yüzdelik 22'lik baş döndürücü çelimli ortak artım vardı. Buna kıyasla ortak düşme mevcut lakin ivme kaybı da ortaya çıkmak gözüküyor. Bu; önümüzdeki çağda müstesna satım kapasitesini bırakmak açısından izlenmesi müstelzim ortak veri. O kapasitenin artarak çoğalması gerekiyor. Hane halkının tüketimi, ötelenen ilginin devreye girmesiyle arttı. Öte taraftan istihlak düşüncesince hizmetlere müteveccih ilginin artmasının da ehemmiyetli ortak yardımı oldu. Yeme içmece ve gezim kabil sektörler devreye girdi. İmalat sanayisi ürünlerine istem genel anlamda mahsus ortak gücü koruyor. Evlerde yaşamı sürdürmenin ve devir geçirmenin getirmiş bulunduğu ortak istem değişim işlemi var. İçerde de bu ilginin sürdüğünü görüyoruz. Konut sektöründe sonuç ortak yıldaki canlanmayla beraber, kiralık talebinin artması, konutla ilişik masraflar ve okulların açılması bu talebi etkiledi. Sonuç namına baktığımızda büyüme hızında temel etkilerinin ortadan kalmaya başlaması ile çeyreklik bazda ortak yavaşlama görüyoruz. Yıl genelinde ise yüzdelik 9,5'in üzerinde, koşa haneli ortak büyüme beklenebilir."
İş gücü ödemelerinin payının ortak hacim düştüğüne de yer veren Aslanoğlu, "Büyümenin bulunduğu zamanlarda bunun da artmasını bekleriz. Asgari sevap tartışmalarında, sanıyorum bu da dikkate alınarak ortak düzelti gereksinimi doğacaktır." dedi.
