İstanbul
Restoran işletmecileri, pandemi çağında dirimlik kaybı yaşadıkları düşüncesince çareyi dal değiştirmede bulan ustalar ve öbür birinci sınıf işçilerin arka dönmemesi zımnında birinci sınıf eleman bulma noktasında başağrısı yaşıyor.
Tüm dünyayı tesiri dibine meydan Kovid-19 salgını, iş hayatında çelimsiz ve etraflıca vadeli etkilere bozukluk olurken nice dal pandemi zımnında yaşanmış olan kusursuz kapanmadan menfi etkilendi.
Salgının etkilediği alanlar ortada restoranlar da toprak alıyor. Uzun seneler sektörde etkin birinci sınıf elemanlar, dirimlik gelmek düşüncesince ayrımlı sektörlere yöneldi. Kimi ustalar kuryelik, döşemcilik ile yapım ustalığı kabilinden meslekler ve nesiç kabilinden ayrımlı sektörlerde çalışmaya başladı. Bu da sektörde birinci sınıf eleman bulma sorununu ortaya çıkardı.
Konuyla ilişik AA muhabirine açıklamada bulunan Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği Genel Başkanı Ramazan Bingöl, pandemiyle bu arada baş döndürücü etraflıca devir lokantalar, restoranlar ve kafelerin gizli kaldığını hatırlattı.
Bu çağda e-ticaret, geçmiş fariza ve kuryelik kabilinden sektörlerde patlama yaşandığını tamlayan Bingöl, "Bu şirketler faziletkâr alt kurul da aldıkları düşüncesince gelirleri faziletkâr oldu. Dolayısıyla bu tarafta kapanan ortak yerde aylak küsurat insanlar, o bölgelerde sunturlu ortak gerekseme zahirî bulunduğu düşüncesince oralarda çalışmaya başladı." niteleyerek konuştu.
"Bu şahıslar 'Acaba lokantalar, kafeler baştan kapanır mı?' kaygısı taşıyor"
Bingöl, normalleşmeyle beraberce restoranlarda baştan fariza başladığında revan çalışanların şişman ortak bölümünün arka gelmediğini anlatarak, şu şekilde bitmeme etti:
"Bizim sektörümüzden revan şahıslar orada faziletkâr aylık alıyor, oraya alışmış. Bu şahıslar 'Acaba lokantalar, kafeler baştan kapanır mı?' kaygısı taşıyor. Gittikleri yerde de 'işim garanti' niteleyerek düşünüyorlar. Kuryelik, lojistik, getir-götür işlerinde ortak şeye lazım yok. Adam gidip ayrımsız gündüz kuryelik yapabiliyor. Ama bizde kebapçısı, lahmacuncusu, kemirmek pişirecek, garsonu, şefi, müdürü etraflıca seneler ortak yetişek alıp, baş döndürücü etraflıca seneler kararında oraya varıyor. Biz elden eş alıp yetiştiremediğimiz düşüncesince şu anda sektörümüzde tarihte yepyeni ortak kargaşa yaşıyor. Pandemiyle beraberce çevremizde iş değiştirenler var. Sektörümüzde kuryelik, tır şoförlüğü, tezgahtarlık kabilinden işlere gidenler baş döndürücü oldu. Gittikleri yerden 'işim garanti' niteleyerek dönmediler. Mesleğe dönenler istisna. Bu az buçuk da pandeminin gidişatına bağlı. Lokanta, restoranlar kapanmayacak denirse ve maaşlar baş döndürücü faziletkâr olursa dönen olur. Ama şu anda yok."
"Meslek yüksekokullarındaki gençlere arazideki işi öğretmemiz lazım"
Yaşadıkları probleminin çözümünün baş döndürücü sade bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Bingöl, "Meslek yüksekokullarındaki gençlere arazideki işi öğretmemiz lazım. Üniversitedeki gastronomi bölümlerinde de yetişek 4 yılsa doğacak burada 1 sene çalışacak. Biz iş garantisi de veriyoruz. Okulunu bitir, işin hazır. Ancak o devir birinci sınıf eleman yetiştirilir. Böyle giderse de baş döndürücü ağırbaşlı sayıda lokanta, restoran, kafe batışa akilane gidebilir." ifadelerini kullandı.
Başakşehir'de lokanta işletmecisi Remiz Kömür ise iş durumunda 1 bireyin ayrılıp nesiç sektörüne geçtiğini fakat öbür restoranlarda bu sayının baş döndürücü ortak tomar bulunduğunu söyledi.
Kömür, pandemi engellemelerinin arka gelmesi biçiminde sektörün, mensuplarının yüzdelik 50'sini kaybedebileceğinin altını çizerek, "Çünkü bu inanma meselesi. Çalışan ortak kapanma, ortak açılmaya bakıyor. Kalifiye eleman bulma dair hepsi çile yaşıyor. Birkaç ay çalışıp ecir beğenmeyenler çok. Her sektörde birinci sınıf eleman anmak zor, hepsi arıyor." dedi.
"Daha evvela en sonuç yapacağım iş, demincek evvela icra ettiği iş oldu
Sektörden ayrılıp moto kuryelik eden Süleyman Bilen de pandemi öncesinde restoranda lokanta kendisine çalıştığını belirtti.
Pandemiyle beraberce çalışmış bulunduğu iş yerinin 3 ay gizli kaldığını dile getiren Bilen, şunları kaydetti:
"20 senedir ayrımlı yerlerde aşçılık yaptım. İş yerimin gizli olması beni acemi ortak iş arayışına soktu. Bir arkadaşımın tavsiyesiyle moto kuryelik hazırlamaya başladım. 8 aydır moto kurye kendisine çalışıyorum. Daha evvela en sonuç yapacağım iş, demincek evvela yaptığım iş oldu. Günde 12 sayaç çalışıyorum. Pandemi özelliğine layıkıyla emektar işime dönebilirim ama şu anda mutluyum."
