Londra
Trafalgar Meydanı'nda birleşen göstericiler, Başbakanlık ve Parlamentoya yürüyerek, İngiltere'nin birliğini yıldırma ettiğini savundukları protokolün iptalini istedi.
Bandoyla giden göstericiler, "Kuzey İrlanda Protokolü'nü durdurun", "Birlikte olursak ayağa kalkar, bölünürsek düşeriz" ve "Kuzey İrlanda, AB değil İngiltere" bağlanmış döviz ve pankartlar taşıdı.
Yol üstünde mevcut Birinci Dünya Savaşı Anıtı'na çelenk koyan göstericiler, Başbakanlığa taleplerinin bağlanmış bulunduğu ortak varakpare verdi.
"Birlik dağılır" uyarısı
Bir kılık AA muhabirine, eylemle Birleşik Krallık'ın birliğini korumaya bulunan desteklerini ifşa etmek istediklerini belirterek, "Birleşik Krallık; İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda'dan oluşuyor. Dördü de Birleşik Krallık'ın bitirme dalında ve hepsinin, Avrupa ve Güney İrlanda (İrlanda Cumhuriyeti) denktaş muamelat görmesi gerekiyor. Kuzey İrlanda da onların değil, Birleşik Krallık'ın ortak parçası. Kuzey İrlanda bire ortak muamele, bire ortak adalet ve bire ortak arsıulusal anlaşmaları adalet ediyor. Avrupa bunu dinlemeli ve buna uyarınca cereyan etmeli." dedi.
Protokolün, adada çatışmaları tamamlayan Hayırlı Cuma Anlaşması'yla çeliştiğini korumak için çaba sarfeden gösterici, Avrupa'nın ve Başbakan Boris Johnson'ın bunu onama etmesi icap ettiğini söyledi.
Başka ortak kılık de protokolün Kuzey İrlanda üstünde aksi tesiri bulunduğunu savunarak, Başbakanlığa ortak varakpare verdiklerini belirtti.
Tartışmalı protokol
Brexit Anlaşması'nın ortak parçası bulunan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası bulunan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole göre, Brexit'e karşın Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük donanması kurallarına editör olmaya bitmeme ediyor. Birleşik Krallık'ın art kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe editör tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle Birlik yanlısı Protestanlar arasındaki mücadelesi sona erdiren Belfast Anlaşması (Hayırlı Cuma) gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziksel ortak yağız sınırı oluşturulamıyor. Bu nedenden dolayı kontrollerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında mesail yaşanıyor.
İngiltere, protokolün değiştirilmesini istese de AB, bunun cins olmayacağını belirtiyor.
Protokolün ticarete dokunca verdiğini ve Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu yıldırma ettiğini korumak için çaba sarfeden Protestanların protokole hakkında mart ve nisandaki gösterilerinde otobüs ve vasıtalar ateşe verilmişti. Protestoların Katoliklerle çatışmaları baştan başlatmasından ide edilmişti.
İrlanda sorunu
İngiliz imparatorluğunun önce sömürgesi İrlanda adasından İngiltere'nin elinde küsurat bölümü teşekkül fail Kuzey İrlanda, 1960'lı senelerden 1998'e derece Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle bütünlük yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve yıldırı vakalarına oyunluk olmuştu. 40 yıla yayılan ve "Sorunlar" niteleyerek anılan senelerde yıldırı vakalarında 3 bin 500 insan yaşamını kaybetmişti.
Ada fakat 1998'de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına ait ortak lehçe dümen kurulması üstünde anlaşılmıştı.
Belfast Anlaşması kendisine da tanıdık metinler, Kuzey İrlanda'da zaman yürürlükte bulunan lehçe yönetimin aslını oluşturuyor.
Barış anlaşmasının üstünden güzeşte 20 yılı fazla süreye karşın, semt halkı ortada emniyet ehliyetli kendisine bünye edilebilmiş değil.
