Kabil
Müceddidi ailesi, şeceresini Hazreti Ömer'e ve İmam Rabbani adıyla bilinen, 1574'te ölüm fail Hint bilici ve sufi Ahmed Sirhindi'ye dayandırıyor.
İngilizlere huzur savaşması zımnında zamanın hükümdarı Emanullah Han kabilinden "Şeyhlerin Nuru" lakabı maruz Fazlı Ömer Müceddidi'nin ailesi, Nakşibendiliğin temsilcileri namına serbest ortak taraftara sahip.
Ahmed Emin Müceddidi, AA muhabirine, dedesi Fazlı Ömer Müceddidi'nin, başşehir Kabil'de Hoşalhan semtinde kurduğu Nurul Medarisi Faruki medresesinin ortak asırdan fazladır faaliyette bulunduğunu söyledi.
Kabil'deki Hoşalhan'da medresenin bulunmuş yer aldığı yerleşkede Fazlı Ömer Müceddidi'ye ilişik ortak türbe ve cami bulunuyor.
Ahmet Emin Müceddidi'ye göre, babası Muhammed İsmail Müceddidi, 1964'te Kur’an-ı Kerim Hadimleri İslami Hareketi adlı ortak cereyan kurdu.
Eski Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgali esnasında yakınlarından 140 ferdin öldürülmesi dair aile, Pakistan'a muhaceret etti.
"İngilizce okumazsanız medreseyi kapatırım"
Müceddidi, medresenin kurulduğu günden buyana fenni ve dini ilimlerin ortak arada okutulduğunu belirtti.
Öğrencilerin mevki okullarındaki eğitimlerinin de bitmeme ettiğini özetleyen Müceddidi, müritlerinin şimdi fazla alimlerden oluştuğunu söyledi.
Temelleri 1693’te Hindistan'ın Leknev şehrinde kurulan Darülulum-i Firengi Mahal medreselerine derece revan Diyobendi medresesi müfredatını izlem ettiklerini anlatım fail Müceddidi, "Afganistan'ın Ehlisünnet ulemasının çoğunluğu ve önde mevrut alimleri bizim bu medresemizden yetkilendirilmiş olmuştur. Hindistan’ın Diyobendi medresesinde okutulan İslami ilimleri okutuyoruz. Bu sebeple Afganistan'da medreselerimiz İkinci Diyobendi namına tanınır." dedi.
Müceddidi, 60 sene ilkin özlük medreselerinde İngilizce öğrenmenin mecburi bir duruma getirildiğini şu laflarla aktardı:
"Babam İsmail Müceddidi, İngilizce dersi koydu. Bütün alimler ve öğrenciler 'İsmail Müceddidi bizi kafir yapacak' niteleyerek itiraz ettiler. O devir hakeza ortak kafa vardı. Babam, huzur duranlara, 'İngilizce okursanız eğitim bitmeme edecek. Okumazsanız medreseyi kapatıyorum' dedi. Bizim medresemizde ayak topu oynanır, voleybolu ben de oynarım, kriket oynanır. Çocuklar düşüncesince Discovery, National Geographic seyretsinler ve çeviri etmeyi öğrensinler niteleyerek göstergeç koyduk."
"Washington kabilinden ortak Afganistan istiyorum"
Müceddidi, değişen teknolojinin kalkınmada belirleyici olduğuna ayraç ederek "Çocuklarımız ve gençlerimizin dünyanın yararlanma etmiş yer aldığı hepsi teknolojik imkanlardan faydalanmaları haklarıdır. Çocuklarımıza bu uygulayım bilimi ulaşmalıdır, öğretilmelidir." dedi.
ABD gezisinden ortak anısını aktaran Müceddidi, "2007 senesinde ABD’ye gitmiştim. Orada ortak ABD’li hariç birliktelikler uzmanı bana, 'Nasıl ortak Afganistan istiyorsun?' niteleyerek sordu, ona, 'Washington kabilinden ortak Afganistan olmasını isterim hemen İslam çerçevesinde' dedim." niteleyerek konuştu.
"Molla Ömer müritlerimizdendi" iddiası
Müceddidi, Taliban'ın kurucusu Molla Ömer'in, Nakşibendi ve özlük müritlerinden bulunduğunu tez etti.
Hareket kurulurken Molla Ömer'in kendisinden mektupla dayanaklık etmek istediğini kail Müceddidi, şunları anlattı:
"O devirde mücahitler ortada ortak iç harp vardı. Güvenlik ve denge ortak güzel bozulmuş, ahali pimpirik haldeydi. Mücahitlerin önde mevrut nice komutanı da müridimizdi. Pektiya, Pektika, Kandahar, Zabul, Gazni, Uruzgan, Loger ve Meydan-ı Verdek’te ağız ağıza bizim müritlerimiz hakimdi. Molla Ömer'in mektubu dair eş müritlerimize, Taliban'a dayanaklık etmek vermeleri düşüncesince mektuplar gönderdik. Mevcut yönetimin düşmekte olduğunu, gelmekte bulunan Taliban hareketine dayanaklık etmek vermelerini istedik."
Müceddidi, zamanın Cumhurbaşkanları Hamid Karzai ve Eşref Gani'nin kendisinden dayanaklık etmek istediğini zorla bahis konusu liderlerin ABD'ye yakınlığı zımnında arzuları art çevirdiğini anlatım etti.
"Devleti ilerletmek düşüncesince işi bilenlerin (görevde) olması zaruri"
Müceddidi, Taliban'ın muvakkat hükümeti ve amme kuruluşlarının başına getirilen adların görevleriyle dayalı liyakat tartışmalarına ilişkin, bu eleştirilere katıldığını dile getirdi.
"Bir molla mühendisin işini yapamaz, ortak mühendis de mollanın işini yapamaz." diyen Müceddidi, şu ifadeleri kullandı:
"Bir devleti ileriye iletmek düşüncesince işi bilici yahut bu ahacık görmüş geçirmiş bulunan şahısların olması zaruridir. Biz bunu onlara (Taliban’a) söyledik. Biz Taliban’a, 'Erkek olsun kadın olsun, şimdi ilkin bu işleri karşılayıcı şahıslar gene yurt yönetimi kademelerinde arazi almalıdırlar' dedik. Eğer İslam alimlerini ortak bina namına düşünürsek bu çatının sütunları ve İslam topluluğunun kalkınmasının eğer olmazsa olmazları ayrımlı alanlardaki uzmanlardır. Bu insanlardan yararlanma edilmelidir. Molla olsa da olmasa da iş ehline verilmelidir."
"Kadınların eğitim hakları İslami ortak haktır"
Müceddidi, aut dünyada bolca tartışılan hanımefendilerin eğitim haklarıyla dayalı sorunlara da değindi.
"Kadınların tahsil görmesi dair Taliban'a tavsiyede bulundunuz mu? Kadınların darülfünun eğitimleri dair ne düşünüyorsunuz?" sorusuna Müceddidi, "Evet, kesinlikle. En dobra toplum, annenin eğitilmiş yer aldığı toplumdur. Baba lüp haricinde barışma derdiyle uğraşır. Çocuk evde annenin eğitimi altındadır. Eğer ana eğitilmiş biriyse, evlatlarının derslerine iane edebilir. Kadınların darülfünun engelleme eğitim hakları, İslami ortak haktır." cevabını verdi.
"İnsanları mahkûm etmek akla yatkın değil"
Müceddidi, Taliban'ın ilk yıllardaki kimi uygulamalarını bırakma ettiğini savunarak şu şekilde konuştu:
"İslam'da göz boncuğu mevzuda yasaklama yoktur. İslam'da bildirme ve irşat vardır. Bugün çarşı pazarda sakallarını kesmiş insanoğlu dolaşıyor. Taliban'ın evveli uygulamalarında yer aldığı kabilinden 'Birine sakalın yok' niteleyerek sopayla vurduğuna tanık olamazsınız yahut 'Namaz kılmadın, git namazını kıl' kabilinden ortak irşat bahis konusu değil. Biz Taliban'a bunu herhangi ortak devir söyledik ki ilkin bildirme ve hatırlatmak gerekir. Gerçek dini detayları alimlerden almalılar."
Müceddidi, pantolon ve batın kabilinden giysilerin İslam inancına karşıt olmadığını belirterek "Esas bulunan vücudun örtülmesi. İnsanları cübbe, şalvar, takke yahut sakal dair mahkûm etmek akla yatkın değil." dedi.
"Buda heykelleri tamirat edilmeli"
Taliban'ın 2001 senesinde bozma etmiş yer aldığı Bamyan vilayetindeki Buda heykellerinin restore edilip edilemeyeceği sorusuna Müceddidi, şu cevabı verdi:
"Dubai ve Türkiye'de yer aldığı kabilinden gezim ehemmiyetli ortak dirimlik kaynağı. Türkiye'de yer aldığı kabilinden burada da zamanı mekanlar restore edilmelidir. Hatta bu bölgede Türkiyeli uzmanlar çalışabilir. Halk gitmeli oraları gezmeli. Afganistan'a İslam ulaştığında burada puta bağlanmak sonuç buldu. Şu anda puta tapılması bahis konusu değil. Bamyan'daki heykeller emektar şekliyle tamirat edilmelidir. Yurt dışından insanoğlu orayı kıymetlendirmek düşüncesince gelmeli. Bu Afganistan düşüncesince ortak dirimlik deposu olacaktır."
"Molla Ömer, Durand Hattı'nı onama etmedi"
Müceddidi, Taliban'ın Pakistan’la teşrikimesai yapmış olabileceğini zorla fikren ayrımlı olduklarını savunarak şunları kaydetti:
"Bunlar Pakistan'ın adamı olsalardı İslamabad hükümetiyle Durand Hattı anlaşmasını imzalarlardı hemen hakeza ortak bilinçlilik yapmadılar. Hatta Pakistanlılar Molla Ömer'e 'Durand Hattı'nı yöntemince duyuru edin' demişlerdi zorla Molla Ömer bunu onama etmedi. Molla Ömer, 'Bu karar, Afganistan halkına aittir, tığ buna imza atamayız' demişti. Böyle mi Pakistan'ın adamı olunur? Olunmaz."
"Taliban dünyayla dobra alım satım kurmalı"
Müceddidi, Afganistan'a Batı ülkelerinden mevrut aut yardımlarla istihsal altyapısı kurulmadığından halkın aut yardımlara gerekseme duyduğunu anımsattı.
"İslam ülkesi olsun olmasın, hepsi dünyadan talebimiz, ortak an ilkin Afganistan'a yoğunlaşsınlar. Buradaki yoksullukla dayalı kampanyalar başlatsınlar. Buradaki iane merkezlerini canlı bir duruma getirsinler." diyen Müceddidi, bu problemi Taliban'ın ortak tane başına halledemeyeceğini kaydetti.
Müceddidi, "(Taliban'ın) Ellerinde büyülü çıra bulunmayan ki çabucak hallolsun. Taliban yönetimine tavsiyem, Afganistan'ın herhangi ortak yönden kalkınması düşüncesince hepsi dünyayla dobra münasebat kurmalarıdır. Eğer ülkede kazançlı kalkınma sağlanmazsa 'İslam Emirliği' de olsa göz boncuğu hile değerli olamaz." niteleyerek konuştu.
Dini konulardaki ihtilafların yurt yönetimi ve yaşantısına etkisine yer veren Müceddidi, "Ülkenin ciharıyek kabilinden Sünni ve Şiilerin yer aldığı etraflı İslam alimleri şunu kurulmalıdır. Sadece topluluğun kalkınma sorunları yok. Fıkhi ve akidevi mevzularda da kimi ihtilaflar var. Böyle ortak şurayla ihtilaflarımızı çözmeliyiz." önerisinde bulundu.
