Nur Sultan
TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve beraberindeki Parlamento heyeti, Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 10. Genel Kurul Toplantısı ve düet görüşmelerde mevcut olmak düşüncesince geldikleri Kazakistan'daki temaslarının evveli günü, başşehir Nur Sultan'da Türk iş insanlarıyla buluştu.
Mustafa Şentop, toplantıda, en sonuç 2019’da Kazakistan'a resmi görüşme gerçekleştirdiğini söyledi.
Bu kere ise burada dü nedenden olduğunu tamlayan Şentop, "Birincisi düet ziyaret. Onun düşüncesince başşehir Nur Sultan’a geldik. Yarın Kazakistan Meclis Başkanı, Senato Başkanı, Cumhurbaşkanı ve Sayın Nazarbayev ile görüşmelerimiz olacak. Ondan sonraları da gelişimizin ikinci safhası Türkistan'da yapılacak TÜRKPA 10. Genel Kurul Toplantısı düşüncesince Türkistan’da olacağız." dedi.
Siyasi mahiyeti mevcut toplantıların beniz yüze yapılmasında şişman yarar olduğunu, bu yüzden 2020’de düzenlenmesi müstelzim TÜRKPA 10. Genel Kurul Toplantısı'nı bu yıla ertelediklerini dile getiren Şentop, "Türkistan’da yapılması konusunu düşünüm yerine ortaya atan benim. Türkistan ile ait de koyu birtakımı fikirler, planlar vardı. Cumhurbaşkanımız ve Nursultan Nazarbayev de Türkistan’a verdikleri önemi anlatım etti. Böylece Türkistan’ın tanıtılması açısından çabucak hissedar tomar faydası kabil niteleyerek düşündük." halinde konuştu.
Şentop, Türkiye ve Kazakistan ilişkilerinin aşırı dobra kurda olduğuna ayraç ederek, “Kazakistan’ın bağımsızlığını duyuru etmiş bulunduğu evveli devir Türkiye bağımsızlığını tanıdı. Yine diplomatik ilişkileri evveli kuran ülkedir. O günden bugüne derece da Kazakistan ile dostluk, uhuvvet süresince ilişkilerimizi değme bölgede sürdürüyoruz.” ifadesini kullandı.
Türkiye’nin tezlerine yaklaşımı bakımından da Kazakistan’ın değme devir desteğini gördüklerini özetleyen Şentop, şu halde bitmeme etti:
"15 Temmuz 2016'daki çıyan Fetullahçı Terör Örgütü'nün yaptığı çarpış teşebbüsü akabinde Türkiye’yi evveli görüşme eden, seçme iktidarı ve anayasal sisteme desteğini anlatım fail Sayın Nazarbayev’di. O devir Cumhurbaşkanıydı, Türkiye’yi görüşme etmişti. Bu halde değme sorunlu, sıkkın hissedar zamanlar Türkiye’nin indinde arazi aldı. Biz de Kazakistan’a desteğimizi anbean anlatım ediyoruz. İlişkilerimizi hemen dü dünya arasındaki ilgiler yerine değil arsıulusal platformlarda da baş başa cereyan etmeyi dile getiriyoruz.”
Şentop, Kazakistan ile nice sorunla ait birbirine DOĞRU görüşlere eş olduklarını belirterek, "Ayrıca bizim budunsal menşeli yerine yakınlığımız nedeniyle kurmuş olduğumuz kuma kurumlar var. İşte bunlardan hissedar tanesi TÜRKPA. Türk Konseyi var. Buralarda da ilişkilerimizi politik bölgede dobra hissedar noktada sürdürüyoruz." dedi.
"Kazakistan ile iktisadi açıdan da ilgiler aşırı çelimli temellere dayanıyor"
Kazakistan ile iktisadi açıdan da ilişkilerin aşırı çelimli temellere dayandığını kaydeden Şentop, "Salgın zamanında tecim hacmimizde hissedar eksilme yok, artma var. 2021’in 7. kocaoğlan bakımından eski yıllara layıkıyla yüzdelik 50 yöresinde hissedar artışımız var. Cumhurbaşkanlarımızın ortaya koymuş oldukları 10 bilyon dolar hedefine bu halde cereyan edersek hızlıca ulaşırız. Bu mevzuda elbette siz değerli üyelerimizin de katkıları aşırı önemli." ifadesini kullandı.
Şentop, Kazakistan'ın ilkin mühim yerine aşırı ehemmiyetli hissedar noktada bulunduğuna dikkati çekerek, "Çin’in Kuşak ve Yol projesi çerçevesinde Orta ve Uzak Asya’nın iktisadi imkanlarını Avrupa’ya taşıyacak eksiksiz erişim aksları Kazakistan’la irtibatlı geçiyor. Türkiye de bu mevzuda en endamsız ve en çabuk intikal güzergahları üzerinde. Özellikle Bakü-Tiflis-Kars çizgileri üstünden Avrupa’ya ulaşmanın en endamsız ve maliyeti en az yolu Türkiye üstünden geçiyor. Dolayısıyla bu açıdan iktisadi ilişkilerimizin gelişeceğini bununla beraber ayrımlı bölgelerde çeşitlendirebileceğimizi düşünüyoruz." niteleyerek konuştu.
Bunun haricinde kültürel bölgede da düet faaliyetlerin sürdüğünü dile getiren Şentop, şunları kaydetti:
"Gerek TİKA lazım Yunus Emre Enstitüsü çalışmalarına bitmeme ediyor. İki ülkenin kuma projesi yerine Ahmet Yesevi Üniversitesi faaliyetlerini sürdürüyor. Bütün bu bölgelerde da elan hissedar tomar iş birliğine, baş başa cereyan etmeye gerekseme var. Bütün bunları lazım muhataplarımıza anlatım edeceğiz gerekse TÜRKPA toplantısında dile getireceğiz. Şüphesiz bundan sonraları eskisi derece hemen hükümetler arası ilişkilerden ibaret değil. Devletler arası ilişkiler, yasama kurulu boyutu aşırı önemli. Ama işin hissedar de ticari ve iktisat boyutu var. Siz de bu açıdan bu ilişkilerimize şişman ulama sağlayıcı insanlarsınız. Bu nedenle sizlerle tamamen beraberiz. Karşılaşmış olduğunuz problemlerin çözümü noktasında da değme devir lazım hükümetimiz gerekse bizlerin yapacağı hissedar obje bulunduğu takdirde devreye girmeye hazırız."
Şentop, toplantı böylece iş insanlarının sorularını yanıtladı.