Brüksel
Avrupa Birliği (AB), 27 üyesiyle evren siyaseti ve ekonomisinde ehemmiyetli ortak oyuncu olsa da savunma ile düzenlilik alanlarında NATO ve ABD'den hür cereyan edemiyor. Birlik süresince levent boylu süredir aralıklarla gündeme getirilen “özerk askeri güç” fikri, buhran dönemlerinde şimdi kesif tartışılıyor.
Fransa denli kimi sansasyonel üyelerin NATO'yu işlevsiz bulması, Amerika ile Donald Trump zamanında gerileyici ilişkiler, Rusya'nın Ukrayna'ya alakadar Kırım'ı ilhakı ve başlamış olan agresif tavrı, buna mukamele ABD'nin ise Rusya hesabına Çin'den yönelen tehdide odaklanması denli gelişmeler, AB'yi zat savunması üstünde konkre önerileri çalışmaya itti.
AB, Haziran 2020’de "Stratejik Pusula" ismi sunulan operasyonel defans rehberini yapmaya başladı, geçmiş namına gözdağı analizleri yapıldı.
ABD'nin arkası sıra NATO'nun da Afganistan'dan çekilmesi ve Fransa'nın, Amerika ile İngiltere çeşidinden Avustralya'dan tahtelbahir alımı anlaşmasında çevrim dışı bırakılması ve Belarus yönetiminden yönelen "hibrit" tehdit, AB arasında dikkatleri ortak kere şimdi Stratejik Pusula'ya çevirdi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in hazırladığı Stratejik Pusula taslağı, 4 anne unsuru içeriyor. Bunlar, AB'nin buhran yönetimindeki rolünü güçlendirmek, defans kabiliyetlerinin geliştirilmesi, krizlere direnç göstermesinin sağlanması ve üçüncü ülkelerle ortaklıklar kurulması namına sıralanıyor.
Borrell, Stratejik Pusula'nın "NATO'ya seçenek olmadığını" ve "ABD’nin yükünü öldürmek anlamına geleceğini" kesif pıtrak dile getiriyor.
Mart 2022'deki AB Liderler Zirvesi'nde akıbet vaziyetini alması planlanan belgede en aşırı dikkati çekici unsur, "hızlı geçiş kuvveti".
Söz konusu kuvvetin 5 bin insana denli çıkabilmesi, kara, iklim ve derya birimlerinden oluşması, derneşik tatbikatlar yapması hedefleniyor.
AB sınırları dışına da gönderilebilecek kuvvetin konuşlandırılması düşüncesince değişmeyen 27 üyenin oy donanması ile alınacak fakat rastgele örgen ülkenin personel göndermesi gerekmeyecek.
Bir ekip örgen diyar çeşidinden "koalisyonlar şeklinde" oluşturulabilecek kuvvet, AB'ye müteveccih melez saldırılar da engelleme iktisap etmek kıl payı değişik krizlere mukamele verebilmek düşüncesince parçalı yapıda olacak.
Kuvvetin, 2025 bakımından müesses olması planlanıyor.
"Avrupa tehlikede"
Stratejik Pusula'nın önemine dikkati tefriş etmek talip Borrell, sabahleyin saatlerinde Twitter hesabından icra ettiği paylaşımda "Avrupa tehlikede. Stratejik Pusula AB'nin buna mukamele vermesi düşüncesince tavsiyeler sunuyor." ifadesini kullandı.
Borrell, hafta başlangıcında görüştüğü AB dışişleri ve defans bakanlarının eskiz doküman ile alakadar müspet düşün bildirdiğini belirtti ve "Bakanlar, durumun ciddiyeti ve aciliyetinin bilincinde ve işlerin rastgele zamanki denli gidemeyeceğinin bilincinde." değerlendirmesini yaptı.
Belgenin Mart 2022'de Fransa'nın AB fasıl başkanlığı esnasında onama edileceğini yineleyen Borrell, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in bu yılki anadan görme Birliğin Durumu konuşmasında AB'nin "Savunma Birliği"ne gerekseme duyduğu ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in "2022'nin Avrupa savunması yılı" olabileceği söylemlerini anımsattı.
Borrell, AB vatandaşlarının da dayanıklı aşırı halkoyu yoklamasında AB'nin hem zat güvenlikleri bununla beraber dünyanınkine şimdi ortak tomar katkıda bulunmasından yana olduklarını bildirme ettiklerini vurguladı.
"Karşılaştığımız topu topu tehditler yoğunlaşıyor ve örgen devletlerin bunlarla giriş ika kapasitesi azalıyor." ifadesini kullanan Borrell, aceleci harekete geçebilme, teknolojiye envestisman suni ve ortaklarla düzentileme hikayelerinde ağırbaşlılık verilmesi icap ettiğini kaydetti.