Kanada'da geçtiğimiz aylarda emektar leyli meslek bölgelerinde Kızılderili (yerli) halkına ilişik yüzlerce mezar ve mızrap kalıntılarının belirleme edilmesi diyar genelinde reaksiyon çekmiş, protestolar esnasında baş döndürücü sayıda Katolik kilisesinde peş peşe tutkun çıkarılmıştı. Vatikan'dan meydana getirilen açıklamada, Katoliklerin ruhani önderi Papa Francis'in yerli halkla uzlaşma döneminin birlikte parçası şekilde Kanada'ya gitmesi için ülkedeki piskoposlar çeşidinden meydana getirilen daveti bildirme etmiş bulunduğu bildirildi.
Kanada'da Katolik kilisesine ilişkin leyli okullarda bebek istismarı ve ehliyetsiz beslenmeye sunulan bırakılan yerli halktan kilise hesabına bozukluk dilemesi çağrısıyla erinç karşıya bulunan Papa Francis'in bahis konusu ziyaret için iştahlı bulunduğu belirtildi. Papa'nın ziyaretinin tarihinin ise hâlâ sonra kararlaştırılacağı tabir edildi.
Papa Francis yerlilere ilişik isimsiz mezarların bulunmasının peşi sıra icra ettiği açıklamada, ateş çektiğini söyleyerek yerli halkların haklarına ve kültürlerine hürmet gösterilmesi çağrısında bulunmuştu. Ancak Papa Francis, birtakım Kanadalıların istem etmiş bulunduğu denli aracısız bozukluk dilememişti. Ciddi suiistimallerin meydana geldiğini bildirme fail Kanadalı piskoposlar ise ilkgüz ayında bozukluk dilemişti.
Kanada'da emektar leyli okulda 160'tan birlikte tomar isimsiz mezar bulundu
Güney Körfez Adaları ortada yer düzlük ve vaktiyle "Kuper" şekilde aşina Penelakut Adasındaki Penelakut Yerli Kabilesi orak ayı ayında, Kuper Adası Yatılı Okuluna ev sahipliği karşılayıcı alanda 160'tan birlikte tomar "belgesiz ve işaretsiz" mezar bulunduğunu duyurmuştu. Açıklamada First Nations toplulukları ayraç edilerek, "Sizi Kuper Adası Yatılı Okulu için farkındalığı artırmak, arazimizde ve kıyılarımızda 160'tan birlikte tomar belgesiz ve işaretsiz mezarın teyidi için çalışmalarımıza katılmaya çağırma ediyoruz" ifadeleri kullanılmıştı. Mezarların nite bulunduğuna değgin detay verilmemişti. Söz konusu leyli okul, 1890'dan 1970'lere denli vaktiyle Kuper Adası şekilde aşina Penelakut Adası'nda çalışkanlık göstermişti.
Kanada'nın ışıksız geçmişi
Kanada'nın Britanya Columbia eyaletinde geçtiğimiz Mayıs ayında, 1978 senesinde mülga Kamloops Kızılderili (Yerli) Yatılı Okulunda yer radarı yöntemiyle ölçülü çalışmalarda ise 215 çocuğun kalıntılarına rastlanmıştı. Kanada Yerli Halklarla İlişkiler Bakanı Carolyn Bennett leyli okulların "utanç verici" birlikte koloni politikasının parçası bulunduğunu belirtmişti. Geçtiğimiz 24 Haziran'da ise Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde resmi kayıtlarda sıfır 751 çocuğun kalıntılarının yer almış bulunduğu mezarlar bulunmuştu. Yine 30 Haziran'da British Columbia eyaletinde yer düzlük St. Eugene Misyon Okulu yakınında 182 isimsiz mezar belirleme edilmişti.
Kanada hükümeti, bahis konusu meslek için yerli halktan bozukluk dilemişti
Kanada'da leyli okullar, 19'uncu ve 20'nci yüzyıllarda yerli gençleri dejenere geçirmek üzere hükümet ve dini yetkililer çeşidinden işletilen mecburi okullardı. Kamloops'taki Kamloops Kızılderili (Yerli) Yatılı Okulu ülkedeki yerli leyli okulu sisteminin en büyüğü şekilde biliniyordu. Okul, 1890'da Roma Katolik idaresi yönetiminde açılmıştı.
Ülkedeki çalışmalara göre, 1863'ten 1998'e denli 150 binden birlikte tomar yerli bebek ailelerinden alınarak bu okullara yerleştirildi. Çocukların çoğu kez öz dillerini konuşmalarına veya kültürlerini yaşamalarına müsaade verilmediği belirtilirken, birçoğunun biçimsiz prosedür ve istismara sunulan kalmış bulunduğu belirleme edildi.
2008 senesinde bahis konusu uygulamaların kez açmış bulunduğu tesirleri tevsik etmek için kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu, yürüttüğü icraat kararı baş döndürücü sayıda yerli çocuğun 'asla öz topluluklarına gelişememiş dönmediğini' ortaya koydu. 2015'te gösterilen dönüm noktası niteliğindeki raporda, okullardaki sistemin "kültürel soykırım" anlamına geldiğini tabir edildi. 2008 senesinde ise Kanada hükümeti bahis konusu meslek için yerli halktan resmi şekilde bozukluk dilemişti.