Rusya'nın 2014'de ilhak etmiş bulunduğu Kırım'ın gine Ukrayna'ya iştirakı ve bu yönde arsıulusal manada bası ve halkoyu peyda etmek düşüncesince başlatılan Kırım Platformu Liderler Zirvesi'nin ikincisi bu sene Ukrayna'nın başkenti Kiev'de gerçekleşti. Zirveye, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Polonya Başbakanı Andrej Duda, Kırım Tatar halkının önderi ve Ukrayna saylav Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun birlikte kimi arsıulusal şirketlerin temsilcileri de katıldı.
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan iktisap etmek az daha NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İtalya Başbakanı Mario Draghi zirveye videoteyp ileti gönderdi.
“Kırım, Ukrayna toprağıdır”
Zirvede ev sahibi sıfatıyla katılımcılara hitaben birlikte musahabe meydana getiren Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Kırım ilişkin Ukrayna'nın kararlılığını birlikte kere henüz ortaya koyarak, “Rusya'nın yozlaşması Kırım'ın ele geçirilmesiyle başladı. Dini gerekçelerle Kırım Müslümanlarına baskılar ile 21. yüzyılda Avrupa'daki en şişman haksızlık gerçekleşti. Kırım'ın özgürlüğünü savunanların, kıya ve işkencelere karşı gelenlerin bütünü Kırım'dan kovuldu. Ukrayna'nın Kırım üstünde gine kontrolü sağlaması Avrupa'da harp karşıtı birlikte aşama olacak. Bu, güvenliği art getirecek ve adaleti sağlayacak, Kırım'ı çağdaş dünyaya baştan bütünleşmiş edecektir. Kırım Ukrayna düşüncesince rastgele birlikte semt veya jeopolitik oyunda yıldırıcı ülkenin elindeki bitirimhane çipi değil. Ukrayna düşüncesince Kırım, özgürlüğünü güvence ettiğimiz halkımız ve toplumumuzun birlikte parçasıdır. Kırım, Ukrayna toprağıdır ve işgalden kurtarıldıktan sonraları devletimizle Avrupa Birliğinin birlikte parçası olacaktır. Buna eminim” dedi.
Zelenskiy, Darya Dugina suikasti ile bağlantılarının olmadığını söyledi
Zirvede başkaca gündeme ilişkin soruları da cevaplayan Zelenskiy, geçtiğimiz günlerde Moskova'da aracına planlı bombalı saldırıda maktul Rus gazeteci Darya Dugina suikasti ile ilişik de konuştu. Rus istihbaratının bu saldırının sorumlusu namına Ukrayna istihbaratının üyesi bulunduğunu öne sürdüğü Natalya Vovk'un, Ukrayna yurttaşı olmadığını korumak için gayret sarfeden Zelenskiy, “Bu banko bizimle irtibatlı değil. O bizim ülkemizin yurttaşı değil ve Ukrayna topraklarında da bulunmuyor” sanarak kendilerine müteveccih bu iddiaları reddetti.
“Türkiye, Kırım'ın ilhakını tanımamakta, bu adımın evlilik dışı ve hususiyet dışı bulunduğunu ilk günden buyana açıklıkla savunmaktadır”
Zirveye videoteyp ileti göndererek bütün dünya kamuoyuna Türkiye'nin, Kırım mevzusundaki tavrını açık halde tabir fail Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye, Kırım'ın ilhakını tanımamakta, bu adımın evlilik dışı ve hususiyet dışı bulunduğunu ilk günden buyana açıklıkla savunmaktadır. Bu hoppadak türel değil, ahlaki temelleri de bulunan prensipli birlikte duruştur. Kırım'ın ayrılmaz birlikte parçası bulunduğu Ukrayna'ya iadesi asal bakımından arsıulusal hukukun gereğidir. Kırım'ın domestik halklarından bulunan Kırım Tatar soydaşlarımızın düzenlilik ve esenliğinin temini de Türkiye'nin öncelikleri arasındadır. Kırım Tatarı yurttaşlarımız Kırım'daki gelişmelerin DOĞRU takipçileridir. Bu vesileyle sabık sene platformun Kiev'deki ilk zirvesine katıldıktan sonraları gözaltına tahsil edilen Kırım Tatar Milli Meclisi Birinci Başkan Yardımcısı Narimen Celal ve dostlarının birlikte an önceki evlerine ve ailelerine birleşme beklentimizi tekrarlıyorum. Tarih süresince şişman acılara verilen küsurat Kırım Tatarları kişi anayurtlarında sulh içinde hayata devam etmenin DOĞRU mücadelesini veriyorlar. Türkiye bu süreçte Ukrayna hükümetinin ve Kırım Tatarlarının indinde olmayı sürdürecektir” dedi.
“Barışın tesisi doğrultusunda kolaylaştırıcılık ve arabuluculuk gayretlerimizi yılmadan, yorulmadan sürdürmeye kararlıyız”
Sözlerinin devamında Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın lehçe istikrara verdiği zarardan bahsederken buna karşı Türkiye'nin sulh düşüncesince gösterdiği çabalardan bahseden Erdoğan, “24 Şubat'tan bu yana bitmeme fail savaşın Ukrayna'nın yer bütünlüğü ve egemenliği temelinde adaletli birlikte barışla sona erdirilmesi icap ettiğini savunuyoruz. Türkiye namına bu amaçla diplomatlık kanalını işler duruma sağlamak düşüncesince şişman güç harcadık. Mart ayında Antalya'da meydana getirilen dışişleri bakanları toplantısı, akabinde İstanbul'da yaptığımız sulh görüşmeleri ve akıbet namına hububat ilişkin varılan barışma kadar ehemmiyetli ve konkre başarılar elde ettik. 18 Ağustos'ta Lviv'e yaptığım ziyarette bu tavrımızı birlikte kere henüz ortaya koyduk. Ancak yakalanan ivmenin korunması ve mihman neticelere dönüşmesi, tarafların sulh uğrunda atacağı adımlara bağlıdır. Barışın tesisi doğrultusunda kolaylaştırıcılık ve arabuluculuk gayretlerimizi yılmadan, yorulmadan sürdürmeye kararlıyız. Savaşın bitmesi ve Karadeniz havzasının baştan hayat ve istikrara ulaşması hoppadak alana değil bütün dünyaya dip birlikte dem aldıracaktır” ifadelerini kullandı.
“Artık Ukrayna ile birlikteyiz ve gerektiği sürece Ukrayna ile olmaya bitmeme edeceğiz"
Zirveye videoteyp ileti gönderen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın saldırılarının arkası esna NATO ülkelerinin Ukrayna'yı desteklediğini belirterek, “NATO, çelimli ve hür birlikte Ukrayna'nın, Avrupa - Atlantik güvenliğinin garantisidir. Artık Ukrayna ile birlikteyiz ve gerektiği sürece Ukrayna ile olmaya bitmeme edeceğiz” dedi.
Savaşın önümüzdeki şita da bitmeme edeceğini öne geçindiren Stoltenberg, “Önümüzde birlikte şita mevcut ve şita aşırı kaba geçecek. Savaşın şimdiden ince yıprattığını görüyoruz. Bu birlikte dilek mücadelesi. Bu nedenden Ukrayna'yı hür birlikte kavim namına kazanabilmesi düşüncesince Ukrayna'yı desteklemeye bitmeme etmeliyiz” dedi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise videoteyp mesajında, Ukrayna'ya en çelimli desteği verici ülkelerden birisi olduklarını, Rusya'nın eskiden Kırım'a yaptığını bu kere bütün Ukrayna'ya gerçekleştirmek istediğini ve buna karşı da İngiltere'nin Ukrayna'ya desteğini sürdüreceğini söyledi.
Erhan Altıparmak