Çanakkale
Trabzon'un Çaykara kazasının rustik mahallelerinden Şahinkaya'da 48 sene ilkin meydana mevrut heyelanın peşi sıra Gökçeada'ya göçen ve tradisyon göreneklerini bitmeme ettiren 61 hanenin fertleri, senelerdir imece usulü ile zeytin biriktirerek kalıp beraberinde teavün örneği sergiliyor.
Şahinkaya'da 1973 senesinde yaşanmış bulunan heyelandan sonradan 61 hane, mevki kabilinden Çanakkale'nin Gökçeada ilçesinde düz yazı edilen ve "Şahinkaya" ismi maruz köye yerleştirildi.
Memleketlerinden 1400 kilometre öteye, tek bilmedikleri beraberinde alana barhana fail Karadenizliler, devletin kendilerine sağlamış bulunduğu imkanlarla ekincilik ve hayvancılıkla uğraşmaya başladı. Göçün ilkin yıllarında yad eller zorluğu canlı köylüler, kısaca sağlıksız asırdır şehir bildikleri, Türkiye'nin en şişman adasında hayatına bitmeme ediyor.
Şahinkayalılar, Karadeniz'den Ege'ye ayrımsız isimle kurulan köylerinde yaşama geçirdikleri kooperatifin peşi sıra 3 sene ilkin 175 bin Avro yatırımla açtıkları zeytinyağı fabrikasıyla ekonomiye de ulama sağlıyor.
Yaklaşık sağlıksız asırdır imece usulü ile zeytin toplayan Şahinkayalılar, buradan aldıkları afiyetle örf ve adetlerine ilişkin sahn sürdürüyor.
Köylerinin arazisinden birleşen zeytinler yapraklarından ayıklanıp kovalara dolduruluyor. Buradan fabrikaya getirilen yüzlerce kilo zeytin, meydana getirilen duanın peşi sıra fabrikada sıkılıp paketlenerek satışa müheyya duruma getiriliyor.
Gökçeada Dereköy Şahinkaya Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Azmi Nafi Uygun, AA muhabirine, Şahinkayalılar namına imece usulü emek harcamaları bitmeme ettirdiklerini söyledi.
Uygun, "Burada köylülerimiz ve ayrıca adadaki arkadaşlarımız ile bu arada elle emektar yöntemlerle zeytin topluyoruz. Sağ olsunlar bu sezonda da köylülerimiz, arkadaşlarımız bizlere dayanak verdiler. Yine imece usulü ile zeytinlerimizi topluyoruz." dedi.
Yetiştirdikleri zeytin türünün Ladolya bulunduğunu özetleyen Uygun, bu zeytinin dünyada çabucak Gökçeada ve İspanya'da bulunduğunu anlatım ederek, şunları kaydetti:
"Bu zeytinin antagonist baş döndürücü kıymetlidir. Özellikleri dolayısıyla de Türkiye'de bu lezzette bambaşka beraberinde zeytinyağı yoktur. Ladolya cinsi zeytin çabucak yağlıktır. Biz de bundan ötürü zeytinimize baş döndürücü kadir veriyoruz. Bundan sonradan bakımlarına da bulanıklık vereceğiz. Günlük 80 titrem el işi kapasitesine ehil fabrikamızı da 3 sene ilkin kurmuştuk. İmece usulü esasta vaktiyle daima vardı fakat henüz az yapılmaya bitmeme ediliyordu. Biz bu gelenekten vazgeçmeyerek bitmeme ettiriyoruz. Elle topladığımız bu zeytinlerimizi henüz sonradan fabrikamızda sıkacağız."
Başkan Uygun, bu geleneği yaşattıkları düşüncesince baş döndürücü bahtiyar olduklarını dile getirerek, şu şekilde bitmeme etti:
"Komşularımız ile arkadaşlarımız ile gene beraberinde arada edinmek baş döndürücü önemli. Eski günlerde bulunduğu kabil beraberinde arada teavün duygusunu bu seviyeye boşaltmak baş döndürücü iyi oldu. Biz buraya geleli 50 sene oldu. Örf ve adetlerimize bitmeme ediyoruz. Benim rahmetlik babamın beraberinde sözü vardı 'Bir işin başlangıcında kendin olmazsan değerli olamazsın' derdi. Biz de ilkin üyelerimiz edinmek az daha kâffesi arkadaşlarımız ile sağlıksız asırdır bu imece geleneği ülkemiz bulunan Gökçeada'da sürdürmeye bitmeme ediyoruz. Çok iyi oluyor."
"Zeytin toplarken de beraberiz"
Şahinkaya sakinlerinden Nurhan Atalay da bebek yaşta geldikleri adada etraflıca süredir ömür sürdürdüklerini anlattı.
Eski gelenekleri bitmeme ettirmenin mutluluğunu yaşadıklarını kaydeden Atalay, "Burada emektar örf ve adetler bitmeme ediyor. Sadece düğünlerde baş başa değiliz, zeytin toplarken de beraberiz. Hep bu arada imece usulünü bitmeme ettiriyoruz. Çok mutluyuz." ifadelerini kullandı.
Ziraat Mühendisi ve Organik Tarım Koordinatörü Muharrem Serttaş ise Ladolya cinsi zeytinin baş döndürücü hususi beraberinde verim bulunduğunu belirterek, şunları söyledi:
"Yaptığımız araştırmaya layıkıyla bu zeytin türü kısaca 250 sene ilkin Gökçeada'ya getirilmiş. Dolayısıyla buranın hava kuşağına alışmış. Bölgeye kaynaşma sağlamış. Bunu bambaşka yere götürdüğümüz devir burada elde ettiğimiz zeytinyağının tadını almak beklenir değildir. Bu özelliklerinden çevre Gökçeada'nın antagonist baş döndürücü kaliteli. Şu anda bu zeytin çabucak Gökçeada'da ve İspanya'da yetiştirilmektedir."