Çekya, 1956 senesinde Rusya'nın Dubna kentinde 11 Doğu Bloku ülkesi kabilinden kurulan, salname ödenti kendisine 6 milyon dolar ödediği ve 25 Çek bilgi adamının çalıştığı Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü'nden (JINR) infirak sonucu aldı.
Çekya Milli Eğitim Bakanı Petr Gazdik icra ettiği açıklamada, “Çekya'nın Rusya'nın Dubna şehrinde mevcut Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü üyeliğini sona erdirmek düşüncesince çabuk adımlar atmaya değişmeyen verdik. Nükleer enerjinin barışçıl kullanımını askeri kendisine tehlikeye atan müşterek devletle çekirdeksel uygulayım bilimi muayeneleri dair iş donanmasına sürdürmek benzer değildir” dedi.
“25 uzmanın hepsinden ayrılmaları istendi”
Çekya ile Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü İş Birliği Komitesi Başkanı Jan Dobes, "Çek çekirdeksel muayeneleri 1989 yılına derece JINR ile ehemmiyetli seviyede bağlantılıydı. Alınan değişmeyen ile Çekya faaliyetlerini ve salname ödenti ödemelerini askıya aldı. Şu anda Çekya'dan Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü'nde etkin 25 uzmanın hepsinden ayrılmaları istendi” dedi.
Çek Bilimler Akademisi Nükleer Fizik Enstitüsü'nden Dr. Vladimir Wagner, Rusya'daki Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü'nün kurulduğundan buyana çekirdeksel araştırı alanındaki Çek ilmî faaliyetlerinin bu kurumla yakından irtibatlı bulunduğunu söyledi. Wagner, "Almanya'daki Karlsruhe Tritium Nötrino deneyinin müşterek parçası bulunan nötrino hacminin doğrulanmasıyla andıran sürede şişman müşterek muvaffakiyet elde ettik. Yaptığımız bu emek vermek gerçekte Dubna'da meydana getirilen incelemelerin devamıydı” niteleyerek Rusya'daki enstitünün önemini vurguladı.
Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü (JINR), 26 Mart 1956'da 11 müessis mutluluk kabilinden imzalanan ve 1 Şubat 1957'de Birleşmiş Milletlere mukayyet kavil ile müesses arsıulusal müşterek hükümetler arası kuruluştur. JINR'nin merkezi, Rusya'nın Dubna kentidir. Enstitünün Azerbaycan, Belarus, Bulgaristan, Küba, Çekya, Mısır, Gürcistan, Kazakistan, Kuzey Kore, Moldova, Moğolistan, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Ukrayna, Özbekistan, Ermenistan ve Vietnam'dan oluşan 19 üyesi bulunuyor.
Özgür Öztürk