Astımın çevremizde bulunan alerjen ve çevresel faktörlerle akciğerlerin hava yollarında oluşan hasar sonucu aşırı bir hassasiyet ve bu hassasiyetle tekrarlayan öksürük, nefes darlığı, hırlama gibi belirtilerle görülen önemli bir hastalık olduğunu belirten Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, “Hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebilen bu hastalıkta, hava kalitesi düşük şehirlerde yaşayanlar, sigara içenler veya sigara dumanına maruz kalanlar, alerjisi olanlar ve ailesinde astım hastası veya alerjik bireyler bulunan kişiler risk altında bulunuyor” açıklamasını yaptı.
Astım ataklarına karşı en koruyucu önlemin hastaların ilaçlarını her koşulda yanlarında bulundurmaları olduğunu vurgulayan Öğr. Gör. Özlem Karagöl, astım atakları ve yapılacak ilk yardım müdahaleleri hakkında bilgi verdi.
EN ÖNEMLİ TETİKLEYİCİLER: KİRLİ HAVA, KİMYASALLAR, İŞLENMİŞ GIDALAR VE DEPRESYON
Astımın tetikleyicileri faktörlerini, polenler, evcil hayvanlar, toz akarları, egzersiz, duman, aşırı sıcak ve aşırı soğuk hava koşulları, hava kirliliği, kimyasal kokular veya dumanlar, obezite, stres ve duygudurum bozuklukları (depresyon gibi), kimi viral hastalıklar, ilaçlar ve işlenmiş yiyecek ve içeceklerde sülfitler ve koruyucu maddeler olarak sıralayan Öğr. Gör. Özlem Karagöl, “Astım atağında hava yolu tıkanıklığını mümkün olan en kısa sürede düzeltip solunum fonksiyonlarını normale döndürmek gerekir. Oksijen yetersizliğini düzeltmek, hasta eğitimi, uygun ve yeterli önleyici tedavi ile daha sonra oluşabilecek atakları önlemek, atakta hastanın nasıl davranması, hangi ilaçları kullanması, ne zaman hastaneye başvurması gerektiği konusunda hastayı aydınlatmak önem arz eder” açıklamasını yaptı.
ASTIM ATAKLARINA İLK MÜDAHALEDE NELER YAPILMALI?
Astımın en önemli belirtilerinin, nefes almakta zorlanma, alınan nefesin yeterli olmadığının ifade edilmesi, hızlı nefes alıp verme ve öksürme, nefes verirken ıslık ya da hırıltı sesi çıkarma ve göğüste sıkışma veya ağrı hissetme olduğunu söyleyen Öğr. Gör. Karagöl, ilaç alınmasına rağmen belirtilerin artması, şiddetli nefes darlığı, normal konuşmanın bozulması (cümle kuramama), terleme, solukluk, endişe ve panik hali, dudakların ve tırnak yataklarının gri-mavi tonu alması ve bilinç kaybının astım atağında durumun ciddileştiğini gösteren belirtiler olduğuna dikkat çekti. Astım ataklarına doğru ilk müdahalenin yaşamsal öneme sahip olduğunu sahip olduğunu vurgulayan Öğr. Gör. Özlem Karagöl, astım ataklarına ilk yardımda son olarak şu bilgileri verdi:
“Sakin olun ve hastaya güvende olduğunu anlatın. En rahat olduğu pozisyonu almasına yardım edin. Zorla yatırmaya çalışmayın. Pencereleri açın ve sıkı giysileri gevşetin. Kendi ilaçlarını (inhaler, hava) almasına yardım edin. İlaçları aldıktan sonra 5 (beş) dakika içinde durumda düzelme olmazsa 112 acil yardım numarasını arayın ya da aratın. 112 acil yardım ekibi gelinceye kadar yanından ayrılmayın ve kontrol edin.”