Abuja
Ekonomik ve siyasi gücüyle Afrika'nın "devi" olarak kabul edilen Nijerya'da son yıllarda artan güvenlik sorunları milyonlarca kişinin hayatını etkiliyor.
Devlet Başkanı Muhammed Buhari hükümeti, terör örgütleri ve silahlı çetelerin sivillere yönelik saldırıları, fidye için kaçırma olayları ve okullara saldırılara çözüm bulamıyor.
Ülkenin kuzeyinde Boko Haram terör örgütü ve silahlı çeteler, güneyinde ise fidyeciler ve ayrılıkçı örgütler güvenlik sorununu artırıyor.
6 ayda en az 600 kişi hayatını kaybetti
Nijerya genelinde son 6 ayda sivillere yönelik düzenlenen silahlı saldırılarda en az 600 kişi hayatını kaybetti.
Ülkede nisandan bu yana Zamfara, Borno, Plateau, Kaduna, Benue ve Niger eyaletleri başta olmak üzere birçok eyalette Boko Haram ve silahlı çete üyeleri saldırılar düzenledi, çoban ve çiftçi çatışmaları yaşandı. Yaşanan olaylarda en az 600 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.
Nijerya'daki silahlı saldırılar nedeniyle Zamfara eyaletinde 115, Borno eyaletinde 112, Kaduna eyaletinde 101, Plateau eyaletinde 79, Benue eyaletinde 57 ve Niger eyaletinde 40 kişi hayatını kaybetti.
Ülkede nisandan bu yana okullara düzenlenen saldırılarda 1000'den fazla öğrenci kaçırıldı. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre, saldırılardan 1,3 milyon çocuk etkilendi.
Okullara yönelik saldırılarda Kaduna eyaletinde 516, Zamfara'da en az 200 ve Adamawa'da ise 30 öğrenci kaçırıldı.
Bu süre zarfında İmo eyaletinde bir hapishaneye yönelik baskında 1844 mahkum ve Kogi eyaletinde ise 240 mahkum firar etti.
Ülkedeki güvenlik sorunları nedeniyle 132 binden fazla kişi de evini terk ederek göç etmek zorunda kaldı.
Fidye için insan kaçırma
Petrol ve doğalgaz zengini Nijerya son yıllarda fidye için insan kaçırma haberleriyle gündeme geliyor.
Ülkede din adamı, yabancı işçiler, iş insanları, öğrenciler ve siyasetçiler kaçırılarak serbest bırakılmaları için fidye isteniyor.
40 ülkede faaliyet gösteren ABD merkezli güvenlik şirketi Constellis'in 2017 raporuna göre, Nijerya kaçırma olaylarında dünya genelinde Libya'dan sonra 2. sırada geliyor.
Ülkedeki güvenlik sorununun nedenleri
Ülke sınırlarında birçok örgüt ve çete faaliyet gösteriyor. Kuzeydoğusunda etkin olan Boko Haram/ISWAP, orta kesimindeki Şii eğilimli "Nijerya İslami Hareketi" (IMN) ile güneydoğuda Nijer Delta militanları ve Biafra Ayrılıkçı Hareketi (IPOB) ile ülkenin farklı bölgelerinde küçük silahlı çeteler güvenlik tehdidi oluşturuyor.
Nijerya'nın Nijer ile olan sınırında güvenliğin sağlanamaması nedeniyle kayıt dışı silahlar ülkeye kolaylıkla sokulurken bölgenin coğrafi şartları nedeniyle askeri operasyonların etkili bir şekilde yapılamıyor.
Ülkedeki yargı sistemindeki sorunlar ve yolsuzluklar da güvenlik sorununu artıran nedenler arasında yer alıyor.
200 milyonu aşan nüfusuyla vatandaşlarının çoğunu gençlerin oluşturduğu Nijerya'da istihdam sağlanamaması ekonomideki sorunlar suç şebekelerinin insan kaynağı temin etmesini kolaylaştırıyor.
Otlak sıkıntısına bağlı yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle çıkan çoban-çiftçi çatışması da güvenlik sorununu artırıyor.
Fulani çobanlar hayvanlarının köylüler tarafından çalındığını, çiftçiler ise sürülerin arazilerine zarar verdiği iddiasıyla karşı tarafı suçlaması zaman zaman kanlı çatışmalara neden oluyor.
10 milyondan fazla çocuk saldırılar nedeniyle okula gidemiyor
Dünyada en fazla okula gidemeyen çocuğun bulunduğu Nijerya'da, 10 milyondan fazla çocuk eğitim hayatından mahrum.
Hafızlık eğitimi veren Almajirilik başta olmak üzere eğitim sisteminin bozulması ve aile yapısının zedelenmesi nedeniyle çocukların topluma kazandırılamaması da bölgedeki çetelerin kolaylıkla insan kaynağı sağlamalarına imkan veriyor.
Hükümet, ülkedeki güvenlik sorununun çözümüne yönelik bölgenin ileri gelenleriyle iş birliği yapılması, operasyonlarda insansız hava araçlarının kullanılması, sınır güvenliği için komşu ülkelerle iş birliği yapılması ve adam kaçıranlara idam cezası verilmesi gibi adımlar atsa da saldırılar ve ölümlerin önlenemediği değerlendirmesi yapılıyor.